Genel Su Yalıtım Malzemeleri

İşin iki ana prensibi; “önleyemediğiniz suyu kontrol et” ve ” bütün imalatlardan önce su yalıtma tabakasının altını organize et”

Öncelikle betonda tedbir alınarak en küçük su/çimento oranında beton dökülür, Su /çimento oranı < 0,50 olmalı.

Yalıtım sistemi seçilirken, su yalıtımı için mi yoksa nem önleyici mi olması gerektiğine karar vermek daha sonra malzemeye yönelmek gerekir.

Sürme/püskürtme esaslı
Çimento/Aklilik esaslı çift kompenantlı: Toz ve sıvı kompenantlıdır. Sı- vı/toz oranına göre elastikiyeti değişir. Fırça ile uygulanır. Fıleli uygulan­ması lavsiye edilir. Uygulama öncesi yüzey nemlendirilmelidır.
Akrilik: Tek başına uygulanır.
Poliüretan; Püskürtme ve fırça ile uygulanır. Kimyasal veya hava ile kürlenen tipleri vardır. Aderansı, UV dayanımı ve elastikiyeti iyidir.
Bitüm Kauçuk: Fırça, püskürtme ve rulo ile uygulanabilir. UV dayanımı düşüktür.
Kristalize: Uygulama öncesinde, krislalize olduğu belirtilen malzemele­rin, hangi beton sınıfında, nekadar süre ile ve ne kadar derinliğe işleyece­ği ürün sahibi firmadan talep edilmelidir.

Bu liste üretici firmaların çokluğu ve yenilik lanse etmeleri kaygıları, filler malzeme çeşitliliği ile artırılabilir. Ayrıca içme suyu ile ilgili yerlerde yada kimyasallara maruz kalacak yerlerde kullanılacak malzeme aranıyorsa uygun­luk belgesi talep edilmelidir.

Membran türü
PVC: Değişik kalınlık ve özellikte membranlar vardır. Kalınlığı 1,1.5,2,2.5,3,3.5,4 mm kalınlığa çıkan tipleri vardır. Rulo halinde satılan bu malzemeler birbirine sıcak hava kaynağı ile tek veya çift sıra olmak üzere kaynatılır. Çift sıralı kaynakta test basınçlı hava ile yapılır. Alttan ve üstten yüzeysel çıkıntılara karşı korumak için jeotekstil yada keçe kulla­nılmalı, yüzeysel drenajın sürekliliği için naylon da ihmal edilmemelidir. Yine kaneviçe takviyeli yada takviyesiz olarak iki tipte üretilir. Kaneviçe takviyelilerin hareketi sınırlı, mukavemeti yüksek olup, teras ve çatı yalı­tımında ağırlıkla kullanılır. Takviyesiz olanlar çok daha yüksek elastiki­yetli olup, temel bohçalama, tünel yalıtımı .gölet gibi deformasyonların fazla olduğu yerlerde kullanılır. Çoğunlukla çift renk halinde üretilmekte olup, bu çift renklilik; kaynak kontrol, delinme kontrol gibi konularda ko­laylık sağlamaktadır.
HDPE: PVC’ye göre yoğunluğu, mekanik ve kimyasal dayanımı yüksektir.
T-GRİP: PVC yada HDPE türü olabilen şekli nedeniyle bu ismi almış membranlardır. Üzerindeki kulakçık vasıtasıyla .betona tutunur. Yani beton dökümü sırasında kalıp içine yerleştirilip, kalıp alımı sonrasında beton içinde kalır.
Bitüm esaslı: içindeki bitüm katkıları, iç taşıyıcı sistemleri ile değişik ka­lınlıkta üretilen membranlardır. Uygulanacak yerin iklim koşullan, ve işin bütçesi en Önemli “tip seçim” kriterleridir.
Bentonit esaslı: Bu tip membranlar daha çok şilte tabiriyle anılabilirler. Bünyesindeki bentonit sayesinde, su ile karşılaştığında hacimsel genişle­meye girerek bariyer oluşturur.

Derz geçiş malzemeleri ve uygulamalar

Genelde şantiyelerde gerek bütçe gerekse bilgi eksikliği nedenlerinden dolayı hangi malzeme seçileceği muğlak kalır. Halbuki yapısal deformasyonlara, derz genişliğine, servis yüklerine, hijyen koşullarına, derzin özelliğine bağlı olarak “proje aşamasında” derz malzemesine karar verilip, öylece uygulanma­lıdır.

Mastikler

Genel olarak, sıcak/soğuk uygulamalı, kimyasal kürlü/solvent esaslı, sıkıştırmalı olarak genel çeşitleriyle birlikte, biraz daha özele inilirse;

• Akrilik
• Bitüm esaslı
• Silikon (DİN 18545, DIN 52452)
• Poliüretan
• Polisülfıt
• Neopren esaslı
• Epoksi esaslı
• Kauçuk esaslı,
• Katran esaslı  

Su tutucu bantlar
TS 3078’e göre PVC (Polivinilklorür) su tutucu bant tasarlanır. Bu standartda beton kütle boyutları, su yapısının türü, dilatasyonun tipi gibi kriterlere göre seçim yapılır. ANSI (American National Standards Institute) ve ASTM (American Society forTesting and Materials) standartlarında CRD-C 513 ya­da CRD-C 572 standartlarında (http://www.nps.usace.army.mü:80/specs/ N03250P0) yer alır.
TS 3078 deki bant tipleri; B, I, V, A, O, OL, M, DO, DI, DT, KP, KPO, KPT, DK’dır.

Gelen paketlerden (Genelde 20-25 mt’lik rulolar halinde yada özel sipariş boy­larda gelir) rastgele erişimle bandın boyutu (genişliği, et kalınlığı, taahhüt ru­lo boyu), ağırlığı (satın almaya çıkarken istenen ve taahhüt altına alman 1 mt ağırlığı) en az 3 numune ile kontrol edilmelidir. TS 3078’in boyut toleransları vardır. Milimetrik olan bu toleranslar yine TS 3078’de vardır. Daha ileri test­ler DSİ gibi laboratuvarlarda yaptırılabilmektedir.

Ban dar, donatıya tutturulur. Tutturmak için ya agraf dediğimiz mandallar kul- lanlır, yada bantlar kendiliğinden delik ve kulakçıklı gelir.

Bant kaynakları birbirine elektrikli ve tüp ısıtmalı havalarla yapılabilir. Küçük işlerde şantiyede bulunabilecek 15 cm x 50 cm x 3 mm boyutunda bir sac parçası da havya olarak kullanılabilir.

Kaynak uygulaması için iki düz işçi yeterlidir. Önceden düzgün kesilmiş iki bant birbirine kafa-kafaya yaklaştırılır. Önceden ısıtılmış havyaya karşılıklı olarak öptürülüp, erimesini takiben havya aniden aradan çekilir ve iki bant birbirine değer değmez yapışarak kaynak işlemi sona erer. Kalite kontrol için yere yatırılan kaynak yerine biraz su dökülüp, kaçırıp kaçırmadığı test edilin

Genleşen bantlar ve enjeksiyon sistemi
Genleşen bantlar daha çok soğuk derzlerde kullanılmakta olup, ham maddesi (genelde bentonil esaslıdır) gereği su ile hacimsel genişleme gösterirler. An­cak burada önemli olan bu şeritlerin, su bölgeyi terk ettiğinde nasıl tepki verdiğidir, Üretici/ithalatçıdan ürününün çalışma prensibi hakkında kesin ikna ol­malıyız.

Enjeksiyon sistemi ise yine soğuk derzlerde kullanılan bir sistemdir. Soğuk derze Önceden yerleştirilen perfore borulardan, beton dökümünden sonra po­liüretan yada benzeri genleşen bir malzeme basınçla verilir. Bu satırların ya­zarına göre, beton döküm zaafları ve benzeri koşullar göz önünde bulundurul­duğunda en sağlıklı yöntemlerden biridir. Ancak biraz pahalı bir yöntem.

Alıntı; İnşaat Mühendisliği El Kitabı